​De Euro is niet volmaakt - verre van. De totstandkoming is gebaseerd op verkeerde vooronderstellingen over de werking van de economie en de rol van de officiële staatsmunt daarbij. Er zijn mijn inziens vergaande hervormingen nodig.

Een belangrijke constatering die tegenwoordig breed wordt uitgemeten in de media is dat Europa in economisch opzicht behoorlijk achterop is geraakt ten opzichte van de VS en China.
In Europa blijven de meeste politici en economen hameren op het belang van begrotingsdiscipline en het gevaar van hoge staatsschulden. Om die reden lijken ze haast een heilig geloof te hechten aan de bepalingen van de Stabiliteits- en Groeipact (SGP) met daarin de regels voor het maximale begrotingstekort en de maximale staatsschuld van respectievelijk 3 en 60 procent van het BBP.

Mij valt op dat de Europese cijfers over begrotingstekort en staatsschuld significant afwijken van die van de VS en China.

De Euro is eind jaren 90 ingevoerd. Dat was in een tijd waarin beleidsmakers een sterk vertrouwen hadden in werking van de markt. Er werden strikte regels van kracht voor de maximale hoogte van de staatsschuld van deelnemende landen en voor de financiering daarvan waren deze aangewezen op de kapitaalmarkt. 
Dat werkte bij een goed functionerende economie. 

De meeste mensen hebben een achterhaald beeld van waar het geld van de regering van een soevereine staat vandaan komt. Ze denken dat de regering eerst geld moet binnenhalen (in de vorm van belastingen) voordat ze dat kan uitgeven. Nagenoeg iedereen zit in dit denkspoor - politici van links en rechts maar ook de meeste economen. Het is een wijdverbreid misverstand waardoor we de bewegingsruimte van de regering veel te beperkt houden.

Eerst geld verdienen - dan pas uitgeven. De tering naar de nering zetten. Dit geldt alom als waardevolle deugd. In deze lijn denkt men dat ook de regering eerst belasting moet binnenhalen voordat ze het kan uitgeven. Maar iets wat geldt voor de leden van een systeem (de huishoudens en bedrijven in een land) hoeft niet persé te gelden voor de bestuurder van het systeem (de regering van dat land).
​
Om dit toe te lichten stel ik je het (fictieve) gezin van Hendrik en Geertrui voor als analogie voor onze maatschappij. 

Naar aanleiding van: https://fd.nl/economie/1483098/nout-wellink-midden-in-een-storm-in-een-klein-roeibootje-gaan-zitten-is-een-beetje-naief?gift=1dlAb

In het Financiële Dagblad van zaterdag 22 juli 2023 werd Nout Wellink (oud-directeur van De Nederlandse Bank geïnterviewd. Enkele uitspraken van Wellink vielen mij in het bijzonder op:

1. "Het grootste probleem is dat we het budgettaire probleem niet afdoende hebben opgelost. […] Er is geen Europese regering met een Europese minister van financiën. […] We moeten het doen met de regels van het stabiliteits- en groeipact."
2. Over toenemende staatsschulden van landen als België en Frankrijk: "Eigenlijk is het niet de schuld, maar het tekort het probleem. Als het tekort te groot is, blijft de schuld stijgen in verhouding tot de economie. […] En dan schiet de ECB weer te hulp. Kan de ECB daarmee doorgaan? Het antwoord daarop is: nee. Het is niet aan Frankfurt om de problemen glad te strijken  van landen die geen orde op zaken stellen. […] Dat leidt tot monetaire financiering van de overheidsbegroting, in strijd met het Verdrag [van Maastricht]."
3. "Er zullen weer nieuwe crises ontstaan. Op die momenten worden er weer nieuwe dingen verzonnen die de zaak op dat moment gaan redden."

Deze uitspraken zie ik als een uiting van conventioneel denken gebaseerd op het idee dat het innen van belastingen en verkopen van staatsobligaties manieren zijn voor de staat om aan geld te komen, dat nodig is om overheidsbeleid te bekostigen.  

​Tijdens de Coronapandemie heeft de Europese Commissie het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) tijdelijk buiten werking gesteld, om daarmee landen de mogelijkheid te geven de noodzakelijke maatregelen te nemen voor de bestrijding van de pandemie en het compenseren van de economische gevolgen. Vanwege de oorlog in Oekraïne heeft de Commissie nog even gewacht met het opnieuw activeren van het SGP. Inmiddels heeft de Commissie het voornemen uitgesproken het SGP per 2024 weer van kracht te laten zijn.

Is dat wel zo'n goed idee of moet er iets heel anders gebeuren?