Dit zijn twee artikelen die onlangs in de Volkskrant stonden en ook weer voorbeelden van verouderde opvattingen over staatsschuld:
- "Na twintig jaar steggelen zijn de EU-landen het eens over soepeler begrotingsregels"
https://www.volkskrant.nl/a-b300ef7b - "Zou ook Nederland een schuldenrem in de Grondwet moeten hebben?"
https://www.volkskrant.nl/a-be49045d
Het eerste artikel gaat over de begrotingsregels van de EU. Na langdurige en moeizame onderhandelingen hebben de EU-landen een akkoord bereikt. De afdronk is helaas dat er bitter weinig verandert. Staatsschuld wordt nog steeds als slecht gezien en landen die een hogere schuld hebben dan 60% van het BBP worden gedwongen om deze af te bouwen. Het enige wat verandert is dat ze er iets meer tijd voor krijgen. Ook moeten landen een buffer opbouwen om toekomstige tegenslagen op te vangen.
In het tweede artikel wordt gepleit om in navolging van Duitsland en de VS een schuldenrem in de Grondwet vast te leggen om te voorkomen dat de toekomstige regering zich aan de gelddrukpers vergrijpt.
Het gevolg zal zijn dat de openbare voorzieningen nog verder worden uitgekleed en dat de particuliere sector zich verder in de schulden steekt. Dat zal bij veel burgers leiden tot groeiende onzekerheid. De geneigdheid om bij de volgende verkiezingen te stemmen op politici met mooie beloftes zonder onderbouwd plan zal verder groeien.
Wat ontbreekt is het besef dat het tekort van de regering en het vermogen van de particuliere sector twee kanten van dezelfde medaille zijn. Of anders gezegd: communicerende vaten. Als het tekort van de regering oploopt komt dat ten goede van de burgers en bedrijven. Als de regering het tekort vermindert, of zelfs ombuigt in een overschot om de staatsschuld te laten dalen, gaat daar ten kosten van de burgers en bedrijven.
Het is gewoonte om van de overheid te verlangen ze net als de burgers en bedrijven de tering naar nering zet. Te weinig wordt erkend dat de overheid een eigen rol heeft in het financiële systeem. De Rijksoverheid is de issuer van ons geld - de partij die bepaalt om welke munteenheid gebruikt moet worden voor transacties met de overheid. Door het doen van betalingen brengt ze het geld in omloop, dat vervolgens door ons gebruikt kan worden. Wij - burgers en bedrijven, maar ook lagere overheden en overheidsinstanties - zijn gebruikers (users).
Het tekort van de overheid = het overschot van de particuliere sector.
Staatsschuld is dan ook geen tekortkoming maar juist een verdienste. Het maakt het voor burgers en bedrijven mogelijk om te sparen en welvaart op te bouwen.
Volgens demissionair minister Kaag (Financiën) zijn de nieuwe regels van het SGP anticyclisch. Nonsens! Om anticyclisch te zijn zouden regeringen juist de mogelijkheid moeten hebben om een groter tekort op te bouwen. Er moet nu juist in een eerlijke, gezonde een duurzame samenleving worden geïnvesteerd. Ergerlijk dat juist Nederland en Duitsland het voorstel van de zuidelijke lidstaten hebben geblokkeerd om investeringen niet mee te laten tellen voor de staatsschuld. De nieuwe regels zijn hooguit een beetje minder procyclisch, al hangt dat af van de handhaving. De oude regels werden in de praktijk niet gehandhaafd. Als deze nieuwe regels nu wel gehandhaafd gaan worden prefereer ik toch de oude situatie. Die biedt de landen waarschijnlijk meer ruimte om aan een betere samenleving te bouwen.
In het tweede artikel wordt gepleit om in navolging van Duitsland en de VS een schuldenrem in de Grondwet vast te leggen om te voorkomen dat de toekomstige regering zich aan de gelddrukpers vergrijpt.
Het gevolg zal zijn dat de openbare voorzieningen nog verder worden uitgekleed en dat de particuliere sector zich verder in de schulden steekt. Dat zal bij veel burgers leiden tot groeiende onzekerheid. De geneigdheid om bij de volgende verkiezingen te stemmen op politici met mooie beloftes zonder onderbouwd plan zal verder groeien.
Wat ontbreekt is het besef dat het tekort van de regering en het vermogen van de particuliere sector twee kanten van dezelfde medaille zijn. Of anders gezegd: communicerende vaten. Als het tekort van de regering oploopt komt dat ten goede van de burgers en bedrijven. Als de regering het tekort vermindert, of zelfs ombuigt in een overschot om de staatsschuld te laten dalen, gaat daar ten kosten van de burgers en bedrijven.
Het is gewoonte om van de overheid te verlangen ze net als de burgers en bedrijven de tering naar nering zet. Te weinig wordt erkend dat de overheid een eigen rol heeft in het financiële systeem. De Rijksoverheid is de issuer van ons geld - de partij die bepaalt om welke munteenheid gebruikt moet worden voor transacties met de overheid. Door het doen van betalingen brengt ze het geld in omloop, dat vervolgens door ons gebruikt kan worden. Wij - burgers en bedrijven, maar ook lagere overheden en overheidsinstanties - zijn gebruikers (users).
Het tekort van de overheid = het overschot van de particuliere sector.
Staatsschuld is dan ook geen tekortkoming maar juist een verdienste. Het maakt het voor burgers en bedrijven mogelijk om te sparen en welvaart op te bouwen.
Volgens demissionair minister Kaag (Financiën) zijn de nieuwe regels van het SGP anticyclisch. Nonsens! Om anticyclisch te zijn zouden regeringen juist de mogelijkheid moeten hebben om een groter tekort op te bouwen. Er moet nu juist in een eerlijke, gezonde een duurzame samenleving worden geïnvesteerd. Ergerlijk dat juist Nederland en Duitsland het voorstel van de zuidelijke lidstaten hebben geblokkeerd om investeringen niet mee te laten tellen voor de staatsschuld. De nieuwe regels zijn hooguit een beetje minder procyclisch, al hangt dat af van de handhaving. De oude regels werden in de praktijk niet gehandhaafd. Als deze nieuwe regels nu wel gehandhaafd gaan worden prefereer ik toch de oude situatie. Die biedt de landen waarschijnlijk meer ruimte om aan een betere samenleving te bouwen.
Zie ook:
- Youtube: Stephanie Kelton: The big myth of government deficits | TED
- Udemy (online training): Modern Monetary Theory (MMT) für Einsteiger | Udemy
- Boek: Dirk Ehnts, Modern Monetary Theory (MMT) für Einsteiger | Udemy
- Eerdere bijdragen op deze site: