Naar aanleiding van: https://fd.nl/economie/1483098/nout-wellink-midden-in-een-storm-in-een-klein-roeibootje-gaan-zitten-is-een-beetje-naief?gift=1dlAb
In het Financiële Dagblad van zaterdag 22 juli 2023 werd Nout Wellink (oud-directeur van De Nederlandse Bank geïnterviewd. Enkele uitspraken van Wellink vielen mij in het bijzonder op:
- "Het grootste probleem is dat we het budgettaire probleem niet afdoende hebben opgelost. […] Er is geen Europese regering met een Europese minister van financiën. […] We moeten het doen met de regels van het stabiliteits- en groeipact."
- Over toenemende staatsschulden van landen als België en Frankrijk: "Eigenlijk is het niet de schuld, maar het tekort het probleem. Als het tekort te groot is, blijft de schuld stijgen in verhouding tot de economie. […] En dan schiet de ECB weer te hulp. Kan de ECB daarmee doorgaan? Het antwoord daarop is: nee. Het is niet aan Frankfurt om de problemen glad te strijken van landen die geen orde op zaken stellen. […] Dat leidt tot monetaire financiering van de overheidsbegroting, in strijd met het Verdrag [van Maastricht]."
- "Er zullen weer nieuwe crises ontstaan. Op die momenten worden er weer nieuwe dingen verzonnen die de zaak op dat moment gaan redden."
Deze uitspraken zie ik als een uiting van conventioneel denken gebaseerd op het idee dat het innen van belastingen en verkopen van staatsobligaties manieren zijn voor de staat om aan geld te komen, dat nodig is om overheidsbeleid te bekostigen.
Steeds meer economen (m.n. uit de post-keynesiaanse school) en politici zien inmiddels in dat het eigenlijk andersom is: Om belasting te kunnen betalen of staatsobligaties te kunnen kopen moet de particuliere sector beschikken over geld. En de staat is de primaire bron van dat geld. Elke keer dat de staat een betaling doet wordt daarmee via de centrale bank geld gecreëerd en in omloop gebracht.
Waar zijn belastingen en staatsobligaties dan voor nodig als ze niet dienen om de plannen van de staat te financieren?
De voornaamste functie van belastingen is om ervoor te zorgen dat de particuliere sector (burgers en bedrijven) bereid is om het geld van de staat te accepteren als tegenprestatie voor de goederen en onze tijd die wij aan de staat verkopen.
Daarnaast hebben belastingen ook tot doel om ons gedrag te beïnvloeden, de welvaart te herverdelen en de economische bedrijvigheid af te beïnvloeden (zie ook: wie-is-er-nog-bang-voor-staatsschuld.html).
Ten tijde van de Gouden Standaard was het essentieel dat de hoeveelheid geld in omloop min meer in overeenstemming was met de goudvoorraad van de staat, want iedere burger had het recht om zijn geld in te leveren in ruil voor goud. Na de afschaffing van de Gouden Standaard en met name de directe opeisbaarheid van goud hebben
staatsobligaties de functie om geld uit de economie te halen als er oververhitting dreigt (zie ook: leren-van-de-tweede-wereldoorlog.html). Daarnaast bieden staatsobligaties over het algemeen een zeer stabiel en waardevaste beleggingsmogelijkheid wat aantrekkelijk is voor financiële instellingen en burgers.
Met dit in het achterhoofd kun je ook vraagtekens plaatsen bij de gemaakte afspraken met betrekking tot de taken van de ECB en het Stabiliteits- en Groeipact. Zijn die wel effectief? Ik denk van niet. Ze belemmering de deelnemende staten in de bewegingsvrijheid. Regeringen - sommige meer dan andere - zijn erg bevreesd dat ze de regels m.b.t. de hoogte van de staatsschuld overschrijden en houden daarom de hand op de knip terwijl de overheid juist nu het voortouw moet nemen in vele innovatieve transities.
Meer lezen: https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-658-36488-5?utm_medium=affiliate&utm_source=commission_junction_authors&utm_campaign=CONR_BOOKS_ECOM_GL_PHSS_ALWYS_DEEPLINK&utm_content=deeplink&utm_term=PID100574747&CJEVENT=965250de353511ed801c00e90a180514
Waar zijn belastingen en staatsobligaties dan voor nodig als ze niet dienen om de plannen van de staat te financieren?
De voornaamste functie van belastingen is om ervoor te zorgen dat de particuliere sector (burgers en bedrijven) bereid is om het geld van de staat te accepteren als tegenprestatie voor de goederen en onze tijd die wij aan de staat verkopen.
Daarnaast hebben belastingen ook tot doel om ons gedrag te beïnvloeden, de welvaart te herverdelen en de economische bedrijvigheid af te beïnvloeden (zie ook: wie-is-er-nog-bang-voor-staatsschuld.html).
Ten tijde van de Gouden Standaard was het essentieel dat de hoeveelheid geld in omloop min meer in overeenstemming was met de goudvoorraad van de staat, want iedere burger had het recht om zijn geld in te leveren in ruil voor goud. Na de afschaffing van de Gouden Standaard en met name de directe opeisbaarheid van goud hebben
staatsobligaties de functie om geld uit de economie te halen als er oververhitting dreigt (zie ook: leren-van-de-tweede-wereldoorlog.html). Daarnaast bieden staatsobligaties over het algemeen een zeer stabiel en waardevaste beleggingsmogelijkheid wat aantrekkelijk is voor financiële instellingen en burgers.
Met dit in het achterhoofd kun je ook vraagtekens plaatsen bij de gemaakte afspraken met betrekking tot de taken van de ECB en het Stabiliteits- en Groeipact. Zijn die wel effectief? Ik denk van niet. Ze belemmering de deelnemende staten in de bewegingsvrijheid. Regeringen - sommige meer dan andere - zijn erg bevreesd dat ze de regels m.b.t. de hoogte van de staatsschuld overschrijden en houden daarom de hand op de knip terwijl de overheid juist nu het voortouw moet nemen in vele innovatieve transities.
Meer lezen: https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-658-36488-5?utm_medium=affiliate&utm_source=commission_junction_authors&utm_campaign=CONR_BOOKS_ECOM_GL_PHSS_ALWYS_DEEPLINK&utm_content=deeplink&utm_term=PID100574747&CJEVENT=965250de353511ed801c00e90a180514