Amerikaanse import heffingen

Afgelopen zondag (26 januari 2025) was Sandra Phlippen, hoofdeconoom bij ABN AMRO, te gast bij Buitenhof (Wat betekenen Trumps plannen voor de economie? | Sandra Phlippen | Buitenhof). Ze werd door Twan Huys gevraagd naar de economische consequenties van de door Trump aangekondigde verhoging van de importheffingen. Trump wil hiermee iets doen tegen het grote handelstekort van de VS. In zijn ogen exporteert het buitenland teveel naar de VS. Je kunt natuurlijk ook zeggen dat de VS teveel importeert, maar Trump wijst nu eenmaal graag met een beschuldigende vinger naar andere landen. Trump ziet het handelstekort als een belediging door het buitenland. 

Phlippen legt uit dat Trump dit verkeerd beoordeelt en waardeert. Dat handelstekort is immers gelijk aan de totale som van de Amerikaanse spaartegoeden - van zowel huishoudens als bedrijven - plus het financieringstekort van de Amerikaanse overheid (zie tijdstip 2:30 van de hierboven gelinkte Youtube clip). 

Wat ze hier eigenlijk zegt is dat het handelstekort, de spaartegoeden van huishoudens en bedrijven en het financieringstekort van de overheid communicerende vaten zijn. Als het niveau in één van de vaten verandert heeft dat invloed op het niveau van een of meer andere vaten. Ik heb dat in onderstaande plaatje gevisualiseerd. Het handelstekort is hier weergegeven vanuit het oogpunt van het buitenland, dus als een handelsoverschot van het buitenland ten opzichte van de VS.

Al eerder heb ik deze communicerende vaten opgevoerd, zoals in deze bijdrage over het verband van het Duitse exportoverschot en de Franse staatsschuld: Duits exportoverschot zorgt voor Franse staatsschulden.

Met behulp van deze communicerende vaten kunnen nagaan wat de mogelijke effecten zijn op de Amerikaanse economie en staatsfinanciën. Door de importheffingen worden buitenlandse producten duurder voor Amerikaanse consumenten. Er kunnen drie dingen gebeuren:

1. De Amerikaanse consumenten nemen de prijsstijgingen voor lief, een groter bedrag aan heffingen stroomt van de consumenten naar de staatskas. Het gevolg is dat het handelstekort gelijk blijft, de consumenten armer worden en het overheidstekort neemt af neemt.
   
2. De Amerikaanse consumenten kiezen voortaan voor de duurdere Amerikaanse versie van het product. De Amerikaanse consumenten zijn iets meer geld kwijt maar de Amerikaanse producenten verdienen juist meer. Het gevolg is dat de consumenten een klein beetje armer worden maar wel weer kunnen profiteren van de verbeterde economie. Er gaan minder importheffingen naar de overheid maar door de verbeterde economie zal waarschijnlijk het overheidstekort afnemen. Ook het handelstekort neemt af. Er worden immers minder producten uit het buitenland gekocht. Maar ook uit het feit dat het spaarsaldo van de Amerikanen niet (sterk) zal afnemen terwijl wel het financieringstekort zakt vanwege de verbeterde economie kan afgeleid worden dat het handelstekort zal zakken.
   
3. De Amerikaanse consumenten kunnen afzien van de aanschaf van de producten zonder de alternatieven van eigen bodem te kopen. In dat geval houden ze meer spaargeld over, komt er iets minder aan importheffingen in staatskas en zal het handelstekort afnemen. 
   

In werkelijkheid zal er een mix van deze scenario's optreden. Hoe dit precies voor de Amerikaanse economie uitpakt valt nog te bezien. Waarschijnlijk is dat net zo onvoorspelbaar als het gedrag van Trump zelf.